مدلی برای تعیین عمر اقتصادی ماشین آلات عملیات خاکی به روش آنالیزهزینه چرخه عمر

پدرام خیرخواه ثابت قدم^1*، مهدی روانشاد نیا²، سعید رمضانی³

[1] دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت ساخت دانشگاه علوم تحقیقات تهران

2  دکترای مدیریت ساخت دانشگاه امیر کبیر، استادیار گروه مهندسی مدیریت ساخت دانشگاه علوم تحقیقات تهران

 3 پژوهشگر مرکز مطالعات و پژوهشهای لجستیکی، دانشجوی دکتری مهندسی صنایع

*پست الکترونیکی نویسنده مسئول: Pedramphoenix@gmail.com

چکیده

پرداختن به بحث مدیریت ماشین آلات و روش های نگهداری وتعمیرات، می تواند باعث افزایش عمر ماشین و به واسطه آن کاهش هزینه و زمان پروژه ها، جلوگیری ازخرابی های ناگهانی ماشین آلات ، کاهش خروج ارز به واسطه نیاز کمتر به واردات قطعات و ماشین آلات، کمک به تولید کننده داخلی، افزایش توان شرکت ها برای شرکت در مناقصات بین المللی و دیگر نتایج آن نظیر حفظ محیط زیست گردد. مقاله حاضر به ارائه نتایج تحقیقی در خصوص تعیین عمر اقتصادی 73 لودر کوماتسو WA-470 پرداخته و با ارائه مدل پیشنهادی جهت تعیین زمان بهینه جایگزینی به روش آنالیز هزینه چرخه عمر، با مشخص کردن هزینه های مالکیت با آزمون خبرگی ، هزینه های عملیاتی و  نگهداری و تعمیرات از مستندات پروژه، با استفاده از تکنیک های اقتصاد مهندسی، به کارگیری نرم افزار آماری  SPSSو با منظور کردن محاسبات تورم و ارزش زمانی پول، می پردازد. ضمنا با داده کاوی انجام شده برای لودرهای مورد مطالعه پیشنهاداتی در جهت استفاده بهینه از منابع لودرهای فعال در مطالعه موردی مطرح می کند. نتایج تحقیق در یک مطالعه موردی برای ماشین آلات حمل و بارگیری به کارگیری شده، حاصل این تحقیق برای شرکت های پیمانکار فعال در زمینه عملیات خاکی قابل استفاده خواهد بود. تا با استفاده از آن زمان مناسب جایگزینی ماشین آلات خود را تعیین و نسبت به بازسازی ناوگان ماشین آلات خود اقدام نمایند.

1.        مقدمه

با توجه به اهمیت دارایی های فیزیکی بخصوص ماشین آلات در پروژه های بزرگ عمرانی مانند راه، راه آهن ، سد، کانال های انتقال آب، نفت وگاز، که به دلیل وابستگی زیاد به ماشین آلات، بیش از نیمی از منابع حاضر در پروژه از جمله منابع مالی به ماشین آلات اختصاص می یابد. همچنین “هزینه های نگهداری و تعمیرات حدود نیمی از هزینه های عملیاتی را به خود اختصاص می دهند” ] [1 که با ماهیت پنهان بسیاری از هزینه های مرتبط با ماشین آلات، شناخت درست این هزینه ها در طول حیات تجهیز این امکان را به مدیران می دهد که تصمیمات با دقت بیشتری اتخاذ نمایند، اگرچه  عدم شناخت این هزینه ها باعث ایجاد زیان های مالی به پروژه ها خواهد شد.  یکی از آن تصمیمات در این حوزه زمان بهینه جایگزینی ماشین آلات در پروژه ها می باشد. همچنین دقت در اتخاذ این تصمیم باعث کاهش هزینه ها و افزایش منافع مالی پیمانکاران در پروژه ها می گردد.

تصمیم گیری درمورد نگهداری و جایگزینی بهینه تجهیزات[1] به عنوان یک فضای کار کلیدی جهت کاهش هزینه ها واستفاده بهینه از منابع  مورد توجه مدیران و پژوهشگران قرار می گیرد. جدول(1) تقسیم بندی حوزه های مطالعاتی در این خصوص را به طور کامل نشان می دهد.

جدول1. حوزه های کلیدی جهت نگهداری و تعمیرات و جایگزینی بهینه تجهیزات ] [2 .

در مقاله حاضر از بین حوزه های کلیدی به بررسی تعیین عمر اقتصادی، از حوزه های مورد مطالعه جایگزینی تجهیزات سرمایه ای توجه شده است. توانایی در کاهش هزینه های کل ، کنترل برنامه های مالی و تخمین هزینه ها جهت  شرکت در مناقصات، و ابزاری مناسب جهت تصمیم گیری در حوزه تعالی مدیریت ماشین آلات و نگهداری و تعمیرات را می توان از مزایای مطالعه در مورد هزینه ها ی چرخه عمر دانست. همچنین هزینه بر و وقت گیر بودن فرآیند جمع آوری ، محاسبات و آنالیز داده ها ، و احتمال زیاد برخورد با داده های مشکوک را بسته به کیفیت مستند سازی داده ها در سازمان ها از جنبه های ریسک مطالعاتLCC[2]  نام برد ] [3 .

در پژوهشی که در مورد انتخاب بهینه کامیون های مورد نیاز معدن گل گهر صورت پذیرفت، “کامیون های معدنی دارای کارکرد بیش از عمر اقتصادی خود بودند که به واسطه آن هزینه های نگهداری و تعمیرات آنها به نحو چشمگیری افزایش یافته است. آماده به کاری این ماشین آلات در سال مورد مطالعه 40 درصد کاهش یافته. کارایی آن ها نسبت به روز اول شروع پروژه 53 درصد کاهش داشته است. که همه بیانگر عدم برنامه ریزی نگهداری و تعمیرات و بی توجهی به بحث تعیین عمر اقتصادی ماشین آلات می باشد که  با گذشت زمان مشکلات مالی، شکست پروژه از منظر سودآوری را به بار آورده است” ] [4 .

پژوهشی که بر روی 300 اتوبوس شرکت جوان سیر صورت پذیرفت، نتایج پژوهش بیانگر این موضوع بود که تاخیر 4 ساله در جایگزینی اتوبوس ها هزینه ای معادل 50 میلیارد ریال به شرکت تحمیل خواهد کرد ] [5 .

در این مقاله ابتدا ادبیات علمی در حوزه آنالیز هزینه چرخه عمر بیان شده، در ادامه مدل های موجود معرفی شده و  مدل پیشنهادی مقاله ارائه خواهد شد و در نهایت داده ها برای یک مطالعه موردی آنالیز شده، پیشنهادات و نتیجه گیری حاصله مطرح خواهد شد.

2.       ادبیات هزینه چرخه عمر

عمر اقتصادی تجهیزات[3]، بر اساس هزینه های ثابت و متغییر معرف زمانی است که تا آن زمان استفاده از ماشین توجیه اقتصادی دارد ] [6 .زمان بهینه جایگزینی تجهیزات[4] ،همان زمان عمر اقتصادی تجهیز می باشد که قبل از خرابی های اساسی و همچنین قبل از عدم تامین کاربری لازم  به دلیل پیشرفت های تکنولوژیک مورد محاسبه قرار می گیرد، تعریف شده است ] [7 .

در سال 1965 بود که عبارت تعیین هزینه چرخه عمر با یک گزارش تحت عنوان هزینه چرخه عمر درخرید تجهیزات برای اولین بار مطرح گردید ] [8 . این نوشته نتیجه مطالعه ای بود که توسط موسسه ی مدیریت لجستیک واشینگتن برای معاونت وزارت دفاع انجام شد. در برخی از اسناد از آن بعنوان محاسبه هزینه های از گهواره تا گور[5] هم یاد می کنند ] [9 .

در مطالعه ای که توسط کندل و همکاران (2008) صورت گرفت از مدل ترکیبی آنالیز هزینه چرخه عمر و هزینه چرخه دارایی های فیزیکی برای مقایسه بین دو آلترنتیو برای ساخت عرشه بتنی پل بتنی استفاده کردند [10] . جنگ یو و همکاران (2010) در یک مطالعه مربوط به هزینه چرخه عمر محیط های کاری مربوط به ساخت بزرگراه ها مدل هایی در زمینه آنالیز هزینه ای مصرف سوخت، هزینه تاخیرات بهره برداری، هزینه های تصادفات و سوانح کارگاهی ارائه کرند [11] . در پژوهشی دیگر که توسط چانگ و همکاران (1996) انجام گرفت، مدلی را پیشنهاد کردند که به کمک آن در طول چرخه حیات یک پل برای دقت بیشتر تخمین هزینه های چرخه عمر، زلزله های احتمالی را پیش بینی و هزینه های لازم برای نگهداری و تعمیرات را در هزینه های چرخه عمر، مورد محاسبه قرار دادند [12] . آرش محمدی با ارائه مدل تصمیم گیری چند معیاره جهت انتخاب از بین آلترنتیو های خرید/اجاره/لیز برای سبد پروژه های شرکت های عمرانی هزینه های چرخه عمر فعالیت ماشین آلات را با بررسی و انتخاب گزینه مناسب کاهش داد [13] .

3.      مدل های بهینه سازی هزینه چرخه عمر و زمان بهینه جایگزینی

3.1        مدلهای هزینه چرخه عمر

برای تعیین هزینه چرخه عمر تاکنون انواع مدلهای ذهنی، مفهومی و تحلیلی ارائه شده اند که همه آنها را می توان در دو گروه اصلی تقسیم بندی نمود: 1) مدلهای عمومی 2) مدلهای خاص و معین

مدلهای عمومی به تجهیزات خاصی بستگی ندارند، ولی مدلهای خاص آنهائی هستند که برای سیستمها یا تجهیزات مشخصی تعریف شده اند. در یکی از مهمترین مدلهای عمومی هزینه ها از دو قسمت اصلی تشکیل می شود: هزینه های تکرار شونده و هزینه های غیر تکرار شونده LCC = C1 + C2  که در آن C1   هزینه های تکرار شونده و C2 هزینه های غیر تکرار شونده را نشان می دهد.[ 14 ].

در مدل های نوع دوم یا خاص برای تجهیزات و کاربردهای خاص مانند هواپیما، کشتی ، تسلیهات نظامی ارائه و مورد استفاده قرار می گیرند. مدل  هزینه های مورد نیاز برای تعیین عمر اقتصادی ماشین آلات عمرانی به صورت رابطه (1) می باشد. توجه به این نکته ضروری است مدل های ارائه شده جهت محاسبه هزینه چرخه عمر بسته به پروژه و محدویت آن می تواند متفاوت و حتی منحصر به فرد باشد.

 (1) LCC=VAC+TC+IOC+WC+LC+FC+MCC+RC+GOC+OHC+CIC+TC 

که در آن VAC هزینه اکتساب ، TC هزینه لاستیک،  IOC[6] هزینه تعمیرات اساسی متوسط، WC هزینه دستمزدها، LC  هزینه روغن ها،  FC هزینه سوخت، MCC هزینه نگهداری و بازدید های دوره ای،  RC هزینه تعمیرات، [7]GOC هزینه تعمیرات اساسی، OHC هزینه های بالا سری، CIC هزینه بیمه، TC هزینه مالیات، را نشان می دهند [15] .

هزینه استهلاک نیز می تواند به روش های معمول، جمع ارقام سنوات، روش خط مستقیم، روش موجودی نزولی مورد محاسبه قرار گیرند.

3.2        مدل های زمان بهینه جایگزینی

با توجه به اهمیت مسائل اقتصادی،‌ هزینه­ها اصلی­ترین عامل در تصمیم­گیری درزمینه­ی زمان تعویض تجهیزات می باشند. مدل­های مختلفی در این رابطه ارائه شده است که براساس سه هدف متفاوت بنا نهاده شده­اند که عبارتند از کمینه­سازی هزینه­ها،‌ بیشینه­سازی سود و اعمال محدودیت برای هزینه­های نگهداری و تعمیرات[ 16 ].

کمینه سازی هزینه ها: هدف این روش یافتن نقطه­ای است که در آن مجموع هزینه­های مالکیت[8] و عملیاتی تجهیز موردنظر کمینه گردد.

شکل1: نحوه تغییر هزینه­ها با افزایش عمر تجهیز

براساس این تئوری عمر مفید تجهیزات ( ) معادل با زمانی از عمر آن­ها است که هزینه­های کل کمینه می­گردند( ). به این ترتیب می­باید عملیات جایگزینی تجهیزات در این نقطه انجام گیرد تا از ایجاد روند افزایشی در هزینه­ها جلوگیری به عمل آید. در این تئوری هزینه هایی تحت عنوان  Fix Cost (هزینه های ثابت) یاد می شود که به عمر ماشین ارتباطی نداشته و به دلیل ثابت بدون در طول زمان می توان از محاسبات کنار گذاشته شوند ] [3 .

بیشینه سازی سود: سود به صورت اختلاف مقادیر درآمدها و هزینه­ها بیان می­شود. از این رو درصورت ثابت نبودن مقادیر درآمد، کمینه­سازی هزینه­ها لزوما به معنی بیشینه­سازی سود نخواهد بود. در این روش سعی بر این است تا عمر بهینه­ی تجهیزات براساس میزان سودآوری آن­ها بیان شده و نقطه­ی عطف نمودار سود-عمر تجهیز به عنوان عمر بهینه­ی دستگاه خواهد بود. به منظور محابسه­ سود می­توان از رابطه  (2) استفاده کرد[ 17 ].

شکل2: نحوه تغییر سود با افزایش عمر تجهیز

که در این رابطه  سود در زمان و  و‌ معرف درآمد است.

محدود سازی هزینه های نگهداری و تعمیرات: در این روش میزان بیشینه­ی هزینه برای نگهداری و تعمیرات، تعیین شده و عمر مفید دستگاه تا جایی خواهد بود که هزینه­های نگهداری وتعمیرات (نت) از مقدار موردنظر تجاوز نکنند. مقدار موردنظر به نوع و عمر دستگاه بستگی دارد، که از رابطه (3) قابل محاسبه است[ 18 ]:

که در این رابطه RC نشانگر محدوده­ی هزینه­ی نت برای تعمیرات موردنیاز پیش رو در زمان ،‌ هزینه­ی پیش­بینی شده سالانه برای نگهداری و تعمیرات تجهیز موردنظر، عمر باقی­مانده تخمینی تجهیز در زمان و هزینه تخمینی نت آینده (بجز تعمیرات موردنیاز حال حاضر) هستند. شکل 3 نشانگر پارامترهای موردنظر در قالب نمودار است.

شکل3: مدل محدودسازی هزینه­های نگهداری و تعمیرات

همانگونه که می­توان مشاهده کرد، در تمامی روش­های فوق، ‌به منظور دست­یابی به زمان بهینه­ی جایگزینی، نیاز است هزینه­های نگهداری و تعمیرات با دقت قابل قبولی تخمین زده شود.

4.        مراحل مدل پیشنهادی جهت تعیین عمر اقتصادی ماشین آلات عمرانی

به منظور تعیین عمر اقتصادی ماشین آلات عمرانی، در تحقیقی که توسط نویسندگان انجام پذیرفت، یک مدل مهندسی گام به گام طراحی شده که با تحلیل داده های گذشته به تصمیم گیری مدیران برای تعیین زمان بهینه جایگزینی دارایی ها کمک می کند.

مدل پیشنهادی این مقاله  به دلیل حساس نبودن این تئوری به هزینه های ثابت، دقت در پژوهش حاصل از عدم جمع آوری داده های بسیار ،کاهش زمان و هزینه جمع آوری و مستند کردن داده ها، از تئوری کمینه سازی هزینه ها جهت محاسبات عمراقتصادی استفاده می کند که شکل( 4 ) بیانگر مراحل اجرای آن است.

شکل4. گام های مدل تصمیم گیری جهت تعیین عمر اقتصادی ماشین آلات به روش آنالیز هزینه چرخه عمر

5.       مطالعه موردی  و آنالیز داده ها

مرحله اول: برای پیاده سازی مدل، یک تحقیق میدانی وسیع بر روی ماشین آلات فعال در پروژه های عمرانی صورت پذیرفت که در این بین به دلیل تعدود یک مدل خاص از ماشین آلات، مطالعه موردی برای 73 لودر کوماتسو WA- 470   انجام پذیرفت.

مرحله دوم: ابتدا هزینه های نگهداری وتعمیرات، لاستیک، باطری، اپراتور، روغن ها، خواب و سایر هزینه ها که شامل محاسبات مالیات و بیمه می شود، آورده شده ونیز هزینه های دیگری که با توجه به قرار گرفتن در سبد بودجه سازمان ماشین آلات با سن تجهیز رابطه معنا داری ایجاد نمی کنند از محاسبات تعیین عمر اقتصادی حذف می شود که تحت عنوان هزینه های ثابت در تئوری تعریف گردید.

مرحله سوم: همچنین اطلاعات مربوط به ساعت کارکرد، زمان آماده به کاری، تحت تعمیر بودن  و یا عدم کار به علت شرایط جوی و نبودن جبهه کاری نیز جمع آوری شده و مورد بررسی قرار گرفت.  واضح است که هرچه بازه زمانی ثبت مستندات داده ای کوتاهتر، تعداد دوره های جمع آوری داده ها و تعداد نمونه جهت مطالعه بر روی تجهیز مورد نظر در سازمان بیشتر باشد دقت مدل افزایش یافته و نتایج قابل اطمینان تری را موجب می شود.

مرحله چهارم: سیستم مدیریت داده های سازمان ماشین آلات مورد مطالعه، به صورت گزارشهای تهیه شده در نرم افزار Excel در کارگاه ها و ارسال آنها به مدیران سازمان ماشین آلات و نگهداری و تعمیرات صورت می پذیرفت.

مرحله پنجم: شاخص های مورد محاسبه در این مدل، هزینه های کل، میانگین کارکرد ماشین در دوره گزارشگیری، میانگین کارکرد در سال n و هزینه های کل بر واحد ساعت می باشد که از رگرسیون خطی برای پیش بینی هزینه های آینده استفاده می گردید.

مرحله ششم: پس از شاخص سازی و رسم نمودار رگرسیون خطی، بین میانگین کارکرد تجهیزات و هزینه کارکرد به واحد ساعت، مقدار وابستگی (R ) برای معادله بدست آمده از نرم افزار SPSS برابر 0.65 بدست آمد. با بررسی صورت گرفته و حذف 5 داده مشکوک محاسبات دوباره برای رسم نمودار جدید تکرار گردید. حاصل نتایج بخشی از محاسبات در SPSS در شکل ( 5 ) آورده شده است که با استفاده از نتایج بدست آمده، معادله رگرسیونی y=50.22x-176397 حاصل گشت. که مقدار ضریب وابستگی بین میانگین ساعات کارکرد و هزینه واحد یک ساعت کارکرد تجهیز برابر 0.89 بدست آمد که بیانگر دقت مناسب و معنا داری رگرسیون رسم شده در پیش بینی هزینه ها می باشد.

شکل5. نمودار هزینه بر ساعت کارکرد، بعد از حذف داده های مشکوک به همراه نتایج در SPSS

مرحله هفتم: با تابع رگرسیونی بدست آمده در مرحله قبل، نمودار میانگین هزینه های کل (عملیاتی و نت) به صورت برآورد هزینه یکنواخت سالانه لودر ها مورد مطالعه با سن n ، رسم می گردد(شکل(6)).

مرحله هشتم: جهت محاسبه تورم و ارزش زمانی پول، کلیه هزینه ها در دوره های مورد بررسی با احتساب نرخ های تورم مربوط به عامل های هزینه ای مورد بررسی به ارزش خالص فعلی ([9]NPV ) تبدیل خواهد شد.

مرحله نهم و دهم: برای بدست آوردن ارزش خرید لودر ها  (هزینه مالکیت) در سال مورد مطالعه  بجای استفاده از فرمول های استهلاک از آزمون خبرگی (دلفی) استفاده گردید که سبب افزایش دقت محاسبات گردید. پس از رسم سهمی هزینه کل عمر اقتصادی لودرهای مشغول در این سازمان 5 سال محاسبه گردید. در نهایت نتایج تحلیل حساسیت صورت گر فته بر روی عامل های هزینه ای نشان داد، مدل بیشترین حساسیت را در این مطالعه موردی نسبت به هزینه های خواب دارد. به طوری که بدون در نظر گرفتن هزینه های خواب لودر ها، عمر اقتصادی آنها به 9 سال افزایش پیدا کرد.

شکل 6: نمودار هزینه کل، جهت تعیین عمر اقتصادی لودر ها بدون در نظر گرفتن هزینه خواب آنها

6.        پیشنهادات و جمع بندی

میانگین استفاده از لودرها در این مطالعه موردی بطور کلی  با در نظر گرفتن تک شیفت و دو شیفت حدود 1900 ساعت در سال  حدود 5 ساعت 20 دقیقه در روز می باشد که این میانگین برای لودر های تک شیفت به 1600 ساعت در سال  4 ساعت و 25 دقیقه در روز کاهش میابد. با داده کاوی انجام شده، علت آن را می توان استراتژی ضعیف در نگهداری و تعمیرات و در نتیجه ساعات انتظار تعمیر و در حال تعمیر بالا و همچنین نبود برنامه مشخص برای منابع ماشین آلات در پروژه داشت که نتیجه ساعات آماده به کار بالا و کارکرد پایین برای لودرها می باشد. لذا مشهود است، برنامه ریزی زمانی و نگهداری و تعمیرات صحیح سبب افزایش عمر اقتصادی تجهیزات در سازمان می گردد .

بررسی آلترنتیو های خرید/ اجاره / لیز در ابتدای پروژه توسط مدیران ، چون در بسیاری پروژه ها  تامین منابع ماشین آلات از دارایی های سازمان هزینه هایی به مراتب بالاتری را برای سازمان به همراه دارند، درنتیجه بهتر است قبل از شروع پروژه بررسی در مورد اجاره/خرید/لیز صورت پذیرد.

بطوری که در این مطالعه موردی 12 لودر سنی برابر یا بیشتر از 9 سال داشتند که تنها هزینه خواب 12 لودر برای جبران عدم حضورشان در پروژه برابر 836 میلیون تومان در سال  محاسبه گردید که این رقم بدون در نظر گرفتن هزینه های تاخیر در اجرای پروژه و خواب سرمایه است. این موضوع اهمیت از رده خارج کردن ماشین آلات با سن بالا که هزینه های واحد ساعت بالایی داردند را به وضوح بیان می کند.

با داده کاوی صورت گرفته نتایج بدست آمده ، جایگزینی لودر ها پس از 5 سال را پیشنهاد نمی کند بلکه بطور واضح نیاز سازمان به استفاده از استراتژی های درست نگهداری و تعمیرات و برنامه مناسب زمانی در به کارگیری از لودر ها را توصیه می کند. همانطور که نتایج روایت کرد با اجرایی شدن پیشنهاد، عمر اقتصادی لودر ها افزایش پیدا خواهد کرد.

از دیدگاه پژوهشی پرداختن به بحث تعیین عمر اقتصادی ماشین آلات با شناخت و منظور کردن پارامتر های تکنولوژیک و نحوه تصمیم گیری در خصوص آلترنتیو های رقیب و مدافع، موضوع بسیار مهمی از نظر پژوهشی و مفید از دیدگاه تصمیم گیری مدیران، در سازمان می باشد.

7.      نتیجه گیری

با مطالعه ای که برای 73 لودر کوماتسو WA-470 انجام گرفت مشخص گردید. میانگین به کارگیری لودر های تک شیفت و دو شیفت در سال، روزانه 5 ساعت و 20 دقیقه و میانگین لودر های تک شیفت 4 ساعت و 25 دقیقه در روز می باشد. با اجرای مراحل مدل پیشنهادی در قالب یک مطالعه موردی، عمر اقتصادی لودر ها 5 سال محاسبه گردید که با محاسبه آنالیز حساسیت انجام گرفته بدون در نظر گرفتن هزینه های خواب عمر اقتصادی به 9 سال افزایش پیدا کرد. همچنین با داده کاوی لودر های مورد مطالعه، نتایج، نیاز سازمان را در به کارگیری از استراتژی های صحیح، برای نگهداری و تعمیرات و اعمال مدیریت برنامه ریزی زمانی مناسب تر جهت افزایش عمر اقتصادی لودر ها اثبات کرد.

مراجع

1 .  Bonates, E.J.L., “The development procedure for semi-automated truck/shovel systems”. PhD thesis. McGill Unevirsity, Montreal, Canada. (1992).

2. Andrew .K.S.  Jardin, A. H. C. Tsang,” Management Replacement, and Reliability” Taylor & Francis (2006).

3. Dhillon, B. S. “Life cycle costing: Techniques, models, and applications”. NewYork: Gordon and Breach Science Publishers (1989).

4.رضا ابراهیمی پور، ج. افشار،”محاسبه کامیون های مورد نیاز جهت اجرای طرح توسعه گل گهر و توجیه پذیری اقتصادی آنها” دومین کنفرانس معادن روباز ایران، کرمان (1384).

5.. سعید رمضانی، مصطفی یوسفی (1390)، مدل بهینه سازی تصمیمات خرید، جایگزینی و خروج از سازمان با استفاده از تکنیک هزینه چرخه عمر(Life Cycle Costing )، هفتمین همایش مدیران فنی و نگهداری و تعمیرات ، تهران شهریور (1390).

6.ASAE Standards, “Agricultural Machinery Management Engineering Practice” EP496 (2000).

7. ASAE Standards, ” Uniform Terminology for Agricultural Machinery Management” S495 (2000).

8. “Life Cycle Costing in Equipment” , Report No. LMI Task 4C-5, Prepared by Logistics Management Institute (LMI), Washington, D.C., April (1965).

9. Ali Zuashkiani, “Optimizing Life Cycle Costing Decisions” Tehran, IPAMC march (2009).

10 . A. Kendall, G.A. Keoleian, G.E. Helfand, “Integrated Life-Cycle Assessment and Life-Cycle Cost Analysis Model for Concrete Bridge Deck Applications” Journal of Infrastructure Systems – Volume 14 – Issue 3 ( 2008).

11 . J. Yu, X. Huang, G. Liao, “Expressway Work Zone Life Cycle User Costs Model” ASCE Conf , (2010).

12 . S.E. Chang, M. Shinozuka, H. Member, “Life-Cycle Cost Analysis with Natural Hazard Risk” Journal of Infrastructure Systems –Volume 2 – Issue 3, (1996).

13. آرش محمدی”ارائه مدل تصمیم گیری چند معیاره برای انتخاب و تخصیص ماشین آلات برای سبد پروژه های شرکت های عمرانی” پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم تحقیقات (1389).

14 . Steen, Bengt..”Environmental Costs and Benefits in Life Cycle Costing”, An International Journal Management of Environmental Quality, Vol.16, No.2, pp.107-118(2005).

15 . B.S.Dhillon, “Life Cycle Costing For Engineers” Taylor & Francis (2010).

16 . Jaafari, A., Mateffy, V. K., “Realistic Model for Equipment Replacement”, Journal of Construction Engineering and Management, ASCE,. Vol.116 (3), 514-532 (1990).

17 . Diewert, W.E., Balk, M.B., Fixler, D., Fox, K.J., Nakamura, “A.O. Price and productivity measurement”. Trafford Press. Vancouver, Canada (2009).

18. 15 . Drinkwater, R.W., Hastings, N.A.J. “An Economic Replacement Model. Operations Research Quarterly”,. Vol.18 (2), 121-138 (1967).