مهمترین عامل موفقیت در سازمانهای نظام مهندسی ساختمان؛ تدوین برنامه ای کارآمد و نظارت بر اجرای صحیح آن

اهمیت داشتن یک برنامه کارآمد در هر امر مهمی تا آنجاست که در کلام بزرگان از هرگونه امکانات و مقدورات دیگر بالاتر شمرده شده است و موید این مطلب فرمایشی از امام علی (علیه السلام) است که فرمودند: ظرافت و دقّت در برنامه‏ ریزی بهتر از امکانات است. لذا کسانی که دارای توان برنامه ‏ریزی هستند، در موارد بسیاری قادرند با امکانات ناچیز کارهای بزرگی را به انجام رسانند در حالی که مدیران بی ‏برنامه، با امکانات بسیار وسیع ‏تر به چنین موفقیتی نائل نمی‏شوند!

سازمانهای نظام مهندسی ساختمان، طبق ماده3 قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان، درجهت تأمین مشارکت هرچه وسیع تر مهندسان (هفت رشته؛ عمران، معماری، مکانیک، برق، نقشه برداری، ترافیک و شهرسازی) در انتظام امور حرفه ای و تحقق اهداف ذیل تشکیل شده اند:

1- تقویت‌ و توسعه ‌فرهنگ ‌و ارزشهای ‌اسلامی ‌در معماری‌ و شهرسازی‌.

2- تنسیق ‌امور مربوط‌ به‌ مشاغل ‌و حرفه‌های ‌فنی‌ و مهندسی‌ در بخشهای‌ ساختمان ‌و شهرسازی‌.

3- تامین ‌موجبات‌ رشد و اعتلای ‌مهندسی ‌در کشور.

4- ترویج‌ اصول‌ معماری‌ و شهرسازی ‌و رشد آگاهی ‌عمومی ‌نسبت‌ به‌ آن‌ و مقررات‌ ملی‌ ساختمان‌ و افزایش‌ بهره‌وری‌.

5- بالا بردن ‌کیفیت ‌خدمات‌ مهندسی ‌و نظارت‌ بر حسن‌ اجرای ‌خدمات‌.

6- ارتقای ‌دانش ‌فنی ‌صاحبان ‌حرفه‌ها در این ‌بخش‌.

7- وضع‌ مقررات‌ ملی‌ ساختمان‌ به‌ منظور اطمینان ‌از ایمنی‌، بهداشت‌، بهره‌دهی‌ مناسب‌، آسایش‌ و صرفه ‌اقتصادی‌ و اجراء و کنترل ‌آن‌ در جهت‌ حمایت ‌از مردم‌ به‌ عنوان ‌بهره‌برداران ‌از ساختمانها و فضاهای‌ شهری ‌و ابنیه‌ و مستحدثات ‌عمومی ‌و حفظ‌ و افزایش‌ بهره‌وری‌ منابع‌ مواد و انرژی‌ و سرمایه‌های‌ ملی‌.

8- تهیه و تنظیم مبانی قیمت گذاری خدمات مهندسی

9- الزام ‌به ‌رعایت ‌مقررات ‌ملی‌ ساختمان‌، ضوابط‌ و مقررات‌ شهرسازی‌ و مفاد طرحهای ‌جامع ‌و تفصیلی ‌و هادی ‌از سوی‌ تمام ‌دستگاههای‌ دولتی‌، شهـرداریها، سـازندگان‌، مهندسین‌، بهره‌برداران‌ و تمام‌ اشخاص‌ حقیقی ‌و حقوقی‌ مرتبط‌ با بخش‌ ساختمان ‌به ‌عنوان ‌اصل‌ حاکم‌ بر کلیه ‌روابط‌ و فعالیتهای‌ آنها و فراهم‌ ساختن‌ زمینه ‌همکاری‌ کامل‌ میان‌ وزارت‌ مسکن‌ و شهرسازی‌، شهرداریها و تشکلهای ‌مهندسی‌ و حرفه‌ای‌ و صنوف‌ ساختمان‌.

10- جلب ‌مشارکت‌ حرفه ‌ای ‌مهندسان‌ و صاحبان ‌حرفه ‌ها و صنوف‌ ساختمانی‌ در تهیه ‌و اجرای ‌طرحهای‌ توسعه‌ و آبادانی ‌کشور.

برابر ماده51 از آئیین نامه اجرایی قانون مذکور، اعضای هیئت مدیره هریک از سازمانهای نظام مهندسی ساختمان بعد از مجمع عمومی بعنوان بالاترین رکن در سازمانها ایفای وظیفه می نمایند که باتوجه به اختیارات آنها در تعیین اعضای دو رکن شورای انتظامی و بازرسی، جایگاه این رکن در میان سه رکن دیگر به طور محسوسی متمایز گردیده است تا جایی که برخی صاحبنظران بر این عقیده اند که تحول در سیاستها و برنامه های اصلی سازمانها به دلیل قدرت اجرایی بالای اعضای هیئت مدیره و اثرگذاری مستقیم و غیرمستقیم آنها به روی سایر ارکان، تنها با مشارکت حداکثری اعضاء در انتخابات هیئت مدیره سازمانهای مذکور که هر سه سال یکبار برگزار میشود، ایجاد خواهد شد.

ماده15 از قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان بصورت مشخص 16 وظیفه ذیل را برای اعضای هیئت مدیره سازمانهای نظام مهندسی ساختمان تعیین نموده است:

1- برنامه ریزی در جهت تقویت و توسعه فرهنگ و ارزشهای اسلامی در معماری و شهرسازی.

2- برنامه ریزی به منظور رشد و اعتلای حرفه های مهندسی ساختمان و مشاغل مرتبط با آن.

3- ارتقای دانش فنی و کیفیت کار شاغلان در بخشهای ساختمان و شهرسازی از طریق ایجاد پایگاه های علمی، فنی، آموزش و انتشارات.

4- همکاری با مراجع مسئول در امر کنترل ساختمان از قبیل اجرای دقیق صحیح مقررات ملی ساختمان و ضوابط طرحهای جامع و تفصیلی و هادی شهرها توسط اعضای سازمان حسب درخواست.

5- نظارت بر حسن انجام خدمات مهندسی توسط اشخاص حقیقی و حقوقی در طرحها و فعالیتهای غیردولتی در حوزه استان و تعقیب متخلفان از طریق مراجع قانونی ذیصلاح.

6- مشارکت در امر ارزشیابی و تعیین صلاحیت و ظرفیت اشتغال به کار شاغلان در امور فنی مربوط به فعالیتهای حوزه های مشمول این قانون.

7- دفاع از حقوق اجتماعی و حیثیت حرفه ای اعضا و تشویق و حمایت از فعالیتهای با ارزش و برگزاری مسابقات حرفه ای و تخصصی و معرفی طرحهای ارزشمند.

8- تنظیم روابط بین صاحبان حرفه های مهندسی ساختمان و کارفرمایان و کمک به مراجع مسئول در بخش ساختمان و شهرسازی در زمینه ارجاع مناسب کارها به صاحبان صلاحیت و جلوگیری از مداخله اشخاص فاقد صلاحیت در امور فنی.

9- کمک به ترویج اصول صحیح مهندسی و معماری و همکاری با وزارت مسکن و شهرسازی در زمینه تدوین، اجرا و کنترل مقررات ملی ساختمان و استانداردها و معیارها.

10- کمک به ارتقای کیفیت طرحهای ساختمانی، عمرانی و شهرسازی در محدوده استان و ارائه گزارش بر حسب درخواست، شرکت در کمیسیونها و شوراهای تصمیم گیری در مورد اینگونه طرحها و همکاری با وزارت مسکن و شهرسازی و شهرداریها در زمینه کنترل ساختمان و اجرای طرحهای یاد شده با استفاده از خدمات اعضای سازمان استان.

11- ارائه خدمات کارشناسی فنی به مراجع قضایی و قبول داوری در اختلافاتی که دارای ماهیت فنی است.

12- همکاری با مراجع استان در هنگام بروز سوانح و بلایای طبیعی.

13- تأیید ترازنامه سازمان و ارائه آن به مجمع عمومی.

14- معرفی نماینده هیأت مدیره سازمان استان جهت عضویت در کمسیونهای حل اختلاف مالیاتی در رسیدگی و تشخیص مالیات فنی و مهندسی اعضاء سازمان.

15- تهیه و تنظیم مبانی قیمت گذاری خدمات مهندسی در استان و پیشنهاد به وزارت مسکن و شهرسازی، مرجع تصویب مبانی و قیمت خدمات مهندسی در آئین نامه اجرایی تعیین میگردد.

16- سایر مواردی که برای تحقق اهداف این قانون در آئین نامه اجرایی معین میشود.

آسیب شناسی انتخابات دوره های اخیر نشان می دهد که مهمترین عامل عدم موفقیت سازمانهای نظام مهندسی ساختمان در پیشبرد اهداف قانون، فقدان برنامه ای مورد انتظار از هیئت مدیره های مربوطه مبتنی بر درک صحیح از واقعیتهای موجود می باشد. البته در برخی سازمانها (همانند شورای مرکزی که در اجلاس هفدهم، خط مشی 17گانه را تهیه نمود)، برنامه هایی مصوب و بعضاً برای اجرا نیز ابلاغ شده اند ولی تکمیل کننده این مهم یعنی تعیین عوامل ارزیابی و نظارتی مناسب بر چگونگی اجرای برنامه های تدوین شده، در نظر گرفته نشده و همین امر موجب معطل ماندن آن برنامه ها یا اجرای نادرست آنها گردیده است.

اهتمام جدی و عملی به موضوع یاد شده در حوزه ساختمان، به طور حتم می تواند در رشد اقتصادی و فرهنگی کشور تأثیر به سزایی داشته باشد. رشد اقتصادی از این حیث که زمینه تحقق بخشهای مغفول مانده از قانون که مهمترین آنها الزام حضور مجری ذیصلاح و تعاملات موثر برون سازمانی است، فراهم می گردد و از اتلاف هزینه های گزاف فعلی با افزایش کیفیت ساختمانها جلوگیری می شود و رشد فرهنگی از این حیث که ضمن الگو قرار گرفتن افراد شایسته در مدیریت سازمانهای نظام مهندسی ساختمان، تلاش جهت افزایش کیفیت خدمات مهندسی ساختمان و تحقق نظام شایستگی در آن سازمانها فراهم می گردد.

«راهبر مهندسان ساختمان» با درک این واقعیت و باتوجه به پرداختن به چهار موضوع قبلی که هرکدام می تواند در تدوین برنامه ای مناسب مورد توجه سازمانهای نظام مهندسی ساختمان قرار گیرد، بر آن است تا در ادامه فعالیتهای خود که برگزاری سلسله نشست های تخصصی در حوزه ساختمان و شهرسازی می باشد، پنجمین نشست را با عنوان «برنامه های سازمانهای نظام مهندسی ساختمان در دوره جدید» در محورهای تعیین شده برگزار نماید و برای این منظور دست همکاری تمامی صاحبنظران و نخبگان جامعه مهندسی ساختمان را به گرمی می فشارد و از یادداشت ها و مقالات ارزنده آن ها جهت ارائه در نشست مذکور استقبال می نماید.

امید است اعضای سازمانهای نظام مهندسی ساختمان در استانهای مختلف باتوجه به تجارب حاصل از شش دوره این سازمانها و رشد عقلانی و منطقی جامعه مهندسی ساختمان به عنوان قشر تحصیل کرده و نخبه جامعه، از فرصت موجود در ایجاد تحول برنامه محور در سازمانهای مذکور استفاده نموده و ملاک انتخاب اعضای هیئت مدیره را در کنار داشتن صلاحیتهای مطلوب شخصیتی و تخصصی، داشتن برنامه ای هدفمند و کاربردی، توانایی در انجام کارهای گروهی، میزان پایداری در چالشها و مشکلات و همچنین پایبندی به اجرای برنامه ها و تعهدات ایشان قرار دهند و صرفاً به حرف و شعار کاندیداها اکتفا ننموده و نهایتاً با بصیرت لازم نقش پرشور و اثربخش خود را در انتخابات پیش رو ایفا نمایند.

اعلام همکاری