سومين همايش و نمايشگاه سد و تونل ايران
30 مهر ماه (صبح)
امروزه نقش و اهميت ضوابط، معيارها و استانداردها و آثار اقتصادي ناشي از به كارگيري مناسب و مستمر آن‌ها در پيشرفت جوامع، تهيه و كاربرد آن‌ها را ضروري و اجتناب‌ناپذير ساخته است. براساس بولتن كمسيون بين‌المللي سدهاي بزرگ، مهم‌ترين فعاليت در حين طراحي، احداث و بهره‌برداري سدهاي بزرگ، تدوين ضوابط و استانداردها است. در اين ميان، تدوين ضوابط انتخاب سيلاب طراحي سرريز سدهاي بزرگ با توجه به تعدد عوامل درگير فني، اقتصادي، اجتماعي، سياسي، جغرافيايي، تاريخي و ... از پيچيدگي خاصي برخوردار بوده و در تمامي كشورها موجب بحث‌هاي مناقشه انگيز ميان مديران و مهندسان شده است. خوشبختانه با حمايت مديريت ارشد وزرات نيرو و شركت مديريت منابع آب ايران و با مديريت دفتر تدوين استانداردها و معيار‌هاي فني صنعت آب و با همكاري نزديك تيم تدوين و ناظران طرح، بعد از بيش از 2 دهه تلاش، ضوابط انتخاب سيلاب طراحي سدهاي بزرگ كشور نهايي و ابلاغ گرديد و ايران سي‌و سومين كشوري شد كه داراي ضوابط ملي انتخاب سيلاب طراحي سدها است. در چارچوب تدوين اين ضوابط، پس از مطالعه و جمع‌بندي ضوابط مدون در بيش از 30 كشور جهان و صدها كتاب و مقاله در زمينه‌ي مديريت ريسك، ايمني هيدرولوژيكي سدهاي بزرگ و هيدروليك سدها، نتايج محوري تبيين شد. در مرحله‌ي بعد با ديدگاه جامع‌گرايانه و براساس اين نتايج و با لحاظ نمودن شرايط خاص ايران، پيش‌نويس ضوابط انتخاب سيلاب طراحي سدهاي بزرگ ايران تدوين گرديد و با همكاري نزديك تيم ناظران پيش‌نويس ضوابط نهايي شد. در كارگاه آموزشي پس از ارائه فلسفه‌ي مديريت ريسك و نتايج محوري، ضوابط تدوين شده كه در ارديبهشت 1393 توسط وزارت نيرو ابلاغ گرديد، به صورت مشروح ارائه مي‌شود:
- اهميت و پيچيدگي‌هاي تدوين ضوابط انتخاب سيلاب طراحي
- تبيين مفهوم ريسك و ريسك قابل قبول اجتماعي
- مروري بر ضوابط سيلاب طراحي سدهاي بزرگ در كشورهاي مختلف
- بررسي چند نمونه تخريب سدهاي بزرگ در اثر سيلاب
- ارائه تفضيلي ضوابط انتخاب سيلاب طراحي سدهاي بزرگ ايران و نحوه اعمال آن در سدهاي در حال طراحي، بهره‌برداري و اجرا
اميد است با اعمال ضوابط انتخاب سيلاب طراحي ايران و اعمال آن در سدهاي بزرگ كشور، بتوان منافع زير را هم‌زمان به‌دست آورد:
- افزايش ايمني سدهاي كشور؛
- افزايش ايمني پايين‌دست با كاهش پيك سيلاب‌هاي 50 تا 200 ساله در مخزن سدها؛
- افزايش منافع منابع آب و برقابي سدها؛
- كاهش هزينه‌هاي اجرايي و دوره‌ي احداث
براساس بررسي‌هاي اوليه منافع و صرفه‌جويي‌هاي ناشي از اعمال اين ضوابط در سدهاي در حال طراحي، در حال احداث و در دست بهره‌برداري رقم نجومي بوده و به وضوح نقش حياتي ضوابط مناسب در توسعه صنعت آب كشور را نشان مي‌دهد.