او طی سخنانی در دانشگاه علم و فرهنگ، ضمن تاکید بر ضرورت اصلاح ساختار بودجه‌ریزی کشور با توجه به شرایط تحریم گفت: متاسفانه طی سال‌های اخیر بودجه دولت تبدیل به گوشت قربانی شده است و هر کس که توانسته مرکز یا دانشگاهی راه‌اندازی کرده و از رئیس‌جمهور و سازمان برنامه و بودجه درخواست اعتبار کرده‌اند که باید در شرایط جدید در این زمینه اصلاحاتی انجام شود. به گزارش «ایسنا» او در بخش دیگری از سخنانش در مراسم رونمایی از ۱۰ محصول فناورانه جهاد دانشگاهی گفت: ده‌ها دستگاه موازی در کشور درست شده و همه بودجه بگیر دولت شده‌اند، اما کشور و بودجه تحمل این همه دستگاه موازی را ندارند. بودجه کشور کلان است و فروش نفت نیز کاهش یافته است. درحال‌حاضر رقم بودجه بیش از ۴۰۰ هزار میلیارد تومان است که بخش عظیمی از این بودجه به مسیرهایی رفته که بازدهی آن محدود است.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی معاون اول، جهانگیری همچنین تصریح کرد: ارائه بودجه سال ۱۳۹۸ به مجلس شورای اسلامی به‌دلیل تذکر مقام معظم رهبری مبنی بر تهیه لایحه بودجه کشور متناسب با شرایط تحریم به‌گونه‌ای‌که در بودجه سال آتی شرایط غیرعادی کشور نمود داشته باشد، به تعویق افتاده است.
حواشی بودجه سال ۹۷
جهانگیری در شرایطی روزگذشته به استفاده برخی نهادها از بودجه دولت به انتقاد پرداخت که دولت دوازدهم باید به زودی بودجه سال ۹۸ را به مجلس تقدیم کند. پیش از این قرار بود بودجه سال آینده، یکشنبه هفته جاری با حضور رئیس‌جمهوری به مجلس ارائه شود اما به‌دلیل برخی اصلاحات در سقف منابع بودجه عمومی با محوریت اصلاح سهم صندوق توسعه ملی در بودجه ۹۸، زمان تقدیم آن به مجلس به تعویق افتاد. این اولین بار نیست که دولتمردان به نوعی از سهم هنگفت بودجه‌ای برای برخی نهادها انتقاد می‌کنند. سال گذشته نیز سهم بودجه برخی نهادها و حاشیه‌های آن با واکنش مردم درشبکه‌های اجتماعی و به‌دنبال آن واکنشحسن روحانی رئیس‌جمهوری مواجه شد تا آنجا که روحانی (۲۹ آذر۹۶) در اولین اجلاس ملی گزارش پیشرفت‌ها و راهکارهای رفع موانع تحقق حقوق شهروندی، با بیان اینکه یک فهرست بلندبالا از ۱۷ دستگاه مختلف که فقط پول می‌گرفتند و هیچ گزارشی هم ارائه نمی‌دادند وجود داشت، اظهار کرده بود: «اول سال پول می‌گرفتند و یک روز هم اگر دیر می‌دادیم اعتراض می‌کردند که چرا دیر دادید. بعد وقتی می‌گفتیم کجا صرف کردید می‌گفتند به شما ربطی ندارد. پول داده‌اید و خداحافظ؛ ما هر جا بخواهیم صرف می‌کنیم. حالا من این را نمی‌گویم که برخی از این پول‌ها صرف تخریب دولت می‌شد؛ با آن کاری ندارم. اما این پول کجا رفت؟ روحانی ادامه داده بود: می‌گویند این دستگاه، عمومی غیردولتی است. اگر این‌طور است و از مردم عوارض و مالیات نمی‌گیرد و از خزانه پول نمی‌گیرد اشکالی ندارد؛ یک جمعی هستند که با پول خودشان کار می‌کنند. اما اگر قرار شد از خزانه؛ یعنی جیب مردم پول بگیرند باید به مردم گزارش دهند که کجا خرج کردند.»
رئیس‌جمهور همچنین گفته بود که به وزیر اقتصاد و خزانه دستور می‌دهم که از سال ۹۷ هر بودجه‌ای که به هر دستگاهی تخصیص پیدا می‌کند باید بلافاصله در سایت اعلام کنند، روحانی اضافه کرده بود: باید همه مردم بدانند این پول به چه کسی و کدام نهاد داده شده است. او در بخش دیگر آن سخنان از واکنش مردم در فضای مجازی نسبت به بودجه استقبال کرد و گفت: «از مردم ایرانو جوانان می‌خواهم مساله بودجه ۹۷ را رها نکنید. ادامه بدهید. ببینید در بودجه چه خبر است. این نورافکن‌ها باید برود روی همه ردیف‌ها. همه اینها که در سال ۹۷ بودجه می‌گیرند باید به مردم اعلام شود. این راه خوبی است که آغاز شده است.»
درپی همین انتقادها کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی سال گذشته در جریان بررسی بودجه ۹۷ دریکی از جلسات خود، در تصمیمی مهم، ردیف‌های متفرقه برخی نهادها و موسسات غیردولتی آموزشی و فرهنگی را از جدول شماره ۹ بودجه حذف کرد. براساس آن تصمیم اعتبارات هزینه‌ای ۸ ردیف از ردیف‌های متفرقه جداول بودجه که عبارت بود از بخشی از بودجه «سازمانتبلیغات اسلامی- کمک به اشخاص حقوقی غیردولتی فرهنگی و دینی»، «دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم- کمک به اشخاص حقوقی غیردولتی فرهنگی و دینی»، «جامعه المصطفی العالمیه- کمک به اشخاص حقوقی غیر دولتی فرهنگی و دینی»، «مرکز خدمات حوزه‌های علمیه- کمک به اشخاص حقوقی غیردولتی فرهنگی و دینی»، «شورای‌عالی حوزه‌های علمیه- کمک به اشخاص حقوقی غیردولتی فرهنگی و دینی»، «وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی- کمک به اشخاص حقوقی غیردولتی فرهنگی، هنری و دینی»، «وزارت علوم، تحقیقات و فناوری- کمک به اشخاص حقوقی غیردولتی حوزوی، دانشگاهی و پژوهشی» و «سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری- کمک به اشخاص حقوقی و نهادهای عمومی غیردولتی.» حذف شد. البته این کار به معنای حذف کامل بودجه نهادهای یاد شده نبود.
چانه‌زنی نهادها در بودجه
در کنار تمام حواشی که سال گذشته در جریان ارائه بودجه ۹۷ به مجلس ارائه شد، یکی از عمده‌‌ترین اشکالات موجود در فرآیند بودجه‌ریزی فعلی چانه‌زنی‌های غیرکارشناسی ازسوی دستگاه‌های دولتی و عمومی غیردولتی برای دریافت سهم از بودجه است. براین اساس برخی دستگاه‌های دولتی و عمومی غیردولتی که نتوانسته‌اند دولت را نسبت به تامین اهدافشان در مراحل تدوین لایحه بودجه قانع کنند، پس از آغاز بررسی لایحه بودجه در مجلس، با حضور در کمیسیون‌های تخصصی مجلس تلاش می‌کنند تا در قالب پیشنهادهایی که مجلسی‌ها می‌توانند در لایحه بودجه مطرح کنند، اهداف خود را در این لایحه بگنجانند. براین اساس هر دستگاهی که قدرت لابی بیشتری داشته باشد فشار بیشتری را به مجلس برای تحقق اهداف بودجه‌ای خود وارد می‌کند.
این همان نکته‌ای بود که روز گذشته اسحاق جهانگیری نیز درمراسم رونمایی از ۱۰ دستاورد فناورانه جهاد دانشگاهی در دانشگاه علم و فرهنگ به آن اشاره کرد و گفت: برخی با نفوذی که در ریاست‌جمهوری، سازمان برنامه و بودجه یا مجلس در گذشته داشتند، امروز تبدیل به عضوی از بودجه کشور شده‌اند، به‌طوری‌که بودجه آنان اگر در ابتدا یک میلیارد بود، بعد به پنج میلیارد و درحال‌حاضر تا ۲۰ میلیارد افزایش پیدا کرده است و این درحالی است که قرار نبود آنها از دولت بودجه بگیرند، هرچند اشکالی هم وجود ندارد ولی اقدام آنان اراده دولت و نظام نبوده است.
معاون اول رئیس‌جمهوری در آستانه تقدیم لایحه بودجه ۹۸ به مجلس، با بیان اینکه بودجه دولت به گوشت قربانی تبدیل شده و هرکس مرکز مطالعاتی، دانشگاهی یا کاری دارد از بودجه دولتی استفاده می‌کند، تصریح کرد: این همه دانشگاه در کشور وجود دارد، قرار نبود فردی دانشگاهی راه‌اندازی کند و بودجه کمکی بگیرد. همچنین بسیاری از این شوراها که در کشور وجود دارد، ابتدا محدود بودند، ولی بعضی از آنها امروز دبیرخانه‌هایی دارند که بودجه‌های شان چند ۱۰ میلیاردی است. به گزارش «ایسنا» جهانگیری درادامه گفت: اصلاح ساختار یعنی اینکه این موارد حذف شود، به هرحال مسائلی که در شرایط عادی نمی‌توان انجام داد ولی در شرایط سخت امکان پذیر است، اما اگر دولت یکی از آنها را حذف کند سر و صداها بلند خواهد شد و به دولت خواهند گفت که کوتاه بیاید. معاون اول رئیس‌جمهوری گفت: براساس دستور رهبر معظم انقلاب مقرر شد بودجه سال ۹۸ براساس شرایط تحریمی کشور مورد توجه قرار گیرد و بودجه سال آینده در مسیر خلق توسعه حرکت کند.
تهاجم دشمن به بخش‌های اقتصادی کشور
معاون اول رئیس‌جمهوردربخش دیگری از سخنانش در مراسم رونمایی از ۱۰ دستاورد فناورانه جهاد دانشگاهی در دانشگاه علم و فرهنگ تاکید کرد: نیروهای جهاد دانشگاهی، روحیه «ما نمی‌توانیم» را شکست دادند. اوبا بیان اینکه دانش، اصل اقتدار هر کشوری است و کشورهایی که همچون ایران، سابقه تاریخی و تمدنی دارند، باید به این موضوع توجه کنند، گفت: هیچ مسیری سریع‌تر از توسعه علمی، ما را به هدف نمی‌رساند؛ بنابراین باید ملزومات توسعه کامل از جمله نظری و عملی را در کشور فراهم کنیم. جهانگیری با بیان اینکه در دوره‌ای قرار داریم که بخش‌های اقتصادی کشور مورد تهاجم دشمن است، گفت: ما نمی‌توانیم به راحتی به مردم بگوییم که وارد جنگ شده ایم. بمباران نشده ولی آمریکایی‌ها اسم همین وضعیت را، جنگ اقتصادی علیه ایران می‌دانند و مراکز حساس اقتصادی ایران را هدف‌گیری کرده‌اند تا مردم با تنگنا روبه‌رو شوند.
او افزود: صنعت نفت و گاز که اصلی ترین منبع درآمد کشور محسوب می‌شود، نیاز به نگهداری قطعات دارد که این کار می‌تواند در حوزه دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی دنبال شود. همچنین خودروسازی هم هدف دشمن قرار گرفته و صادرات قطعات ممنوع است؛ به‌طوری‌که اگر بخش زیادی از یک خودرو را در کشور تولید کنیم و تنها ۱۰ درصد از ملزومات آن به موقع وارد کشور نشود، نمی‌توانیم به‌خاطر همین ۱۰ درصد خودرو را در اختیار مشتری قرار دهیم. جهانگیری با تشریح وضعیت فعلی صنعت فولاد اظهار کرد: درحال‌حاضر یک یا دو ماده‌ای هست که اگر در اختیار این صنعت نباشد، صنعت فولاد را با مشکل روبه‌رو می‌کند. همچنینپتروشیمی از دیگر صنایع حساس ما محسوب می‌شود که آمریکایی‌ها روی این صنعت هم دست گذاشته‌اند.
اوبا بیان اینکه اگر خودروسازی با مشکلی روبه‌رو شود، قطعه‌سازان نیز با مشکل روبه‌رو خواهند شد و ده‌ها یا ۱۰۰ هزار نیروی انسانی، کار خود را از دست خواهند داد که این نقشه دشمن است، گفت: برخلاف تمام هدف‌گذاری‌های دشمنان، توانمندی بزرگی در ایران شکل گرفته است و امروز آمریکایی‌ها به همین دلیل گرفتار شده‌اند و به‌دنبال آن هستند تا سخت ترین تحریم‌هایی را که می‌توانستند علیه ایران وضع کنند. معاون اول رئیس‌جمهوری، با بیان اینکه تغییرات نرخ ارز و به‌ویژه تغییرات شدید ارزی را هیچ‌کس نمی‌پسندد، تاکید کرد: این امر برای اقتصاد ما مضر است و مهم‌ترین تلاش دولت در ماه‌های گذشته این بود که ناآرامی در اقتصاد را در گام نخست به سرعت به ثبات تبدیل کند که امروز هم آثار برگشت آرامش و ثبات را در کشور مشاهده می‌کنیم.