حمل و نقل
خودروهای بدون راننده و اثرات آن بر صنعت، اجتماع و اقتصاد
ایده خودروهای بدون راننده قرن‌ها است که توجه انسان‌ها را به خود معطوف کرده‌اند. لئوناردو داوینچی در اواخر دهه 1400 طرح‌های فرضی خود را از خودروهای بدون راننده کشید و سیستم مکانیکی خلبان خودکار برای هواپیماها در دهه 1930 ظهور پیدا کرد. در نمایشگاه جهانی نیویورک، بازدیدکنندگان در غرفه شرکت جنرال موتورز با پیش‌بینی این شرکت از خودروهای آینده و مفهوم خودروهای بدون راننده آشنا شدند، اما تا همین اواخر درک مبهمی از یک خودروی بدون راننده واقعی وجود داشت. در دهه 1960 یک وسیله نقلیه بدون راننده برای فضاپیمای آپولو به‌منظور پیمایش ماه تولید شد.
پیشرفت‌های تکنولوژی در زمینه سیستم موقعیت‌یاب جهانی(GPS)، نقشه‌برداری دیجیتالی، قدرت کامپیوتری و سیستم سنسورها سرانجام خودروی بدون راننده را به واقعیت تبدیل کرده است.
تلاش‌های انجام شده توسط سازمان دارپا، سازمان پروژه‌های تحقیقاتی پیشرفته دفاعی آمریکا و شرکت‌های خصوصی درون صنعت خودروسازی و بیرون از آن به‌ویژه گوگل، به توسعه خودروهای بدون راننده سرعت بخشیده است.
اما تاثیرات احتمالی خودروهای بدون راننده روی صنعت خودرو و به‌طور کلی اقتصاد چه خواهد بود؟
تاثیر بر صنعت خودرو و صنایع وابسته
صنعت خودرو به لحاظ تاریخی در برابر تغییرات تکنولوژی به کندی از خود واکنش نشان می‌دهد. خودروسازان سنتی برای تولید خودروهای کاملا برقی تمایلی از خود نشان نداده‌اند و تازه‌واردانی مانند تسلا موتور در این حوزه دست به نوآوری زدند. اگر خودروهای بدون راننده رایج شوند، احتمالا شرکت‌های تکنولوژی مانند گوگل و اپل در این حوزه پیشتاز خواهند بود و موجب کاهش سود شرکت‌های سنتی مانند جنرال موتورز، فورد و تویوتا خواهد شد.
تغییر مهمی که رواج خودروهای بدون راننده ایجاد خواهد کرد، این است که مالکیت خصوصی خودروها به دست فراموشی سپرده خواهد شد. اگر کاربرانی که از اپلیکیشن‌هایی مانند اپلیکیشن اوبر استفاده می‌کنند، بتوانند خودروهای بدون راننده را احضار و از آنها استفاده کنند، دیگر نیازی نیست مالک خودرو باشند و مساله داشتن چند خودرو نیز از میان می‌رود. اوبر یک سرویس مسافربری آنلاین است.
اپلیکیشن تلفن هوشمند «اوبر» مسافران را با رانندگان مرتبط می‌کند. مشتریان از طریق اپلیکیشن تلفن تقاضای سواری می‌کنند و موقعیت راننده خود را ردیابی می‌کنند. خودروی بدون راننده می‌تواند فردی را سوار کند و به مقصد برساند، سپس برای سوار کردن مسافر یا مسافران دیگر به مقصد بعدی عازم شود. ناوگان غیرمتمرکز خودروهای بدون راننده، می‌تواند توسط افراد بسیاری که نیاز به خودرو دارند، مورد استفاده قرار بگیرد. اگر این اتفاق روی دهد، درصورتی که تولیدکنندگان و فروشندگان خود را به سرعت با این شرایط جدید وفق ندهند، فروش خودروهای جدید و کارکرده به‌شدت آسیب می‌بیند.
از سوی دیگر، تولیدکنندگان خودروهای بدون راننده متعهد شده‌اند که خودروهایشان ایمن خواهند بود و موجب کاهش تصادفات خواهند شد. این مساله به شدت شرکت‌های بیمه‌گر خودرو را تحت تاثیر قرار می‌دهد. با توجه به احتمال کاهش تصادفات، هزینه بیمه به کف قیمت شرکت‌های بیمه تنزل خواهد یافت.
اما از سوی دیگر، این شرکت‌ها هم پول زیادی را برای جبران خسارت پرداخت نخواهند کرد. همچنین خودروهای بدون راننده از نظر سوخت بهره‌وری بالایی دارند و این مساله تاحدودی بر تقاضا برای بنزین تاثیرگذار خواهد بود. موسسه مورگان استنلی تحقیقی انجام داده است که نشان می‌دهد درپی استفاده از خودروهای بدون راننده در آمریکا به دلیل کاهش تصادفات سالانه مبلغ 488 میلیارد دلار و همچنین به علت افت هزینه سوخت مبلغ 158 میلیارد دلار دیگر صرفه‌جویی می‌شود.
تاثیر بر اقتصاد
با توجه به اینکه در خودروهای بدون راننده نیازی نیست افراد خود رانندگی کنند، می‌توانند فعالیت‌های مفیدتری را انجام دهند. در تحقیق موسسه مورگان استنلی برآورد شده است که جایگزینی خودروهای سنتی با خودروهای بدون راننده در آمریکا از طریق افزایش بهره‌وری نیروی کار 507 میلیارد دلار به اقتصاد این کشور کمک خواهد کرد. علاوه‌بر این، مشکل ترافیک تا حد زیادی برطرف خواهد شد و این مساله موجب صرفه‌جویی سالانه 138 میلیارد دلار خواهد شد.
به‌طور کلی برآورد می‌شود این خودروها سالانه مبلغ 3/1 تریلیون دلار یا بیش از 7 درصد تولید ناخالص داخلی برای آمریکا صرفه‌جویی داشته باشند. این مساله یک تاثیر بسیار مثبت بر اقتصاد آمریکا خواهد گذاشت.
اما همه جنبه‌های خودروهای بدون راننده نیز مثبت نیست. حمل‌و‌نقل زمینی و دیگر خدمات حمل‌و‌نقل که به رانندگی انسان وابسته هستند با ظهور خودروها و کامیون بدون راننده منسوخ خواهد شد؛ بنابراین بیکاری در این بخش‌ها افزایش خواهد یافت و رانندگان کامیون، رانندگان اتوبوس، رانندگان تاکسی، رانندگان شخصی را تحت تاثیر قرار خواهد داد و این شغل‌ها حذف خواهند شد. برای این افراد که اغلب مهارت‌های اندکی دارند یافتن شغل در اقتصادی که به‌طور فزاینده به تکنولوژی وابسته است، دشوار خواهد بود. تولید خودروهای بدون راننده که زمانی رویایی دست‌نیافتنی بود، اکنون امکان‌پذیر به‌نظر می‌رسد و این خودروها احتمالا زودتر از انتظار به خیابان‌ها وارد می‌شوند. خودروهای بدون راننده مطمئنا صنعت خودرو و صنایع وابسته به آن را مختل خواهند کرد و به شدت به شرکت‌هایی که نتوانند خود را با شرایط جدید وفق دهند، آسیب وارد خواهند کرد، اما در عین حال مزایای آنها برای جوامع و اقتصاد کلان چشمگیر خواهد بود. با این وجود در پی ظهور این تکنولوژی جدید، افراد کمی هم آسیب خواهند دید و شغل‌شان را از دست خواهند داد و از این دستاوردهای اجتماعی بهره‌مند نخواهند شد.
نقل از دنیای اقتصاد
آرشيو مطالب...