نشست علمي-تخصصي درس آموخته‌هاي زلزله نپال در ساختمان سازمان پيشگيري و مديريت بحران شهر تهران با همکاري جمعيت هلال‌احمر، دانشگاه علوم‌پزشکي، پژوهشگاه بين‌المللي زلزله‌شناسي و مهندسي زلزله به ميزباني سازمان مديريت بحران در تهران برگزار شد. متخصصان، کارشناسان، مديران و کارکنان سازمان‌هاي تخصصي در اين نشست يک‌روزه به ارايه گزارش‌هايي از زلزله نپال پرداختند و در پايان نيز پانل علمي براي تطبيق درس‌آموخته‌هاي زلزله نپال برگزار شد.
استفاده از تجربه‌ها در حوزه مديريت بحران
عباس تقي‌زاده، مشاور عالي سازمان مديريت بحران در اين همايش يکي از اهداف سازمان پيشگيري و مديريت بحران شهر تهران را استفاده از تمامي ظرفيت‌ها در بخش‌هاي مختلف عنوان کرد و گفت: «در اين بين استفاده از نتايج فعاليت‌هاي تخصصي در بخش دانشگاهي، پژوهش‌هاي کاربردي با رويکرد مردمي و فعاليت‌هاي جامعه‌محور درحال پيگيري است.»
ميزان بالاي آسيب‌هاي واردشده
در ادامه اين همايش دکترفيض‌الله‌زاده به بررسي شرايط کشور و شرح رخداد زلزله کاتماندو پرداخت و با ارايه توضيحاتي درخصوص موقعيت جغرافيايي نپال، ضمن تشريح شرايط اقتصادي و سياسي اين کشور و ذکر اين نکته که جمعيت ٢٧ميليوني نپال در وسعتي ١٤٠هزار کيلومتري زندگي مي‌کنند، گفت: «تراکم جمعيت بر افزايش شدت آسيب‌هاي وارده در نتيجه وقوع زلزله افزوده است، همچنين بنابر گزارش ارايه شده از سوي دولت اين کشور، آسيب‌هاي وارد شده معادل نصف درآمد ناخالص اين کشور است.»
شرح يک تجربه
در ادامه اين همايش دکتربهار حسن‌ميرزايي پزشک تيم‌ملي فوتبال بانوان زير ١٤سال که هنگام وقوع اين زلزله، همراه با تيم‌ملي در شهر کاتماندو حضور داشت به تشريح تجربيات خود و اعضاي تيم‌ملي در لحظه وقوع زلزله پرداخت و گفت: «هنگامي که زلزله شروع شد، هيچ‌کس باورش نمي‌شد که اين زمين‌لرزه است، اما بلافاصله زمين به شدت شروع به لرزش کرد به گونه‌اي که نمي‌توانستيم تعادل خود را حفظ کنيم.» او ادامه داد: «بعد از اين‌که زلزله به پايان رسيد، بلافاصله بچه‌هاي تيم‌ملي را در محوطه ورزشگاه جمع کرديم تا در صورت وقوع زلزله‌هاي ديگر، آسيبي به آنها وارد نشود.» او در ادامه ضمن تشريح اتفاقات رخ‌داده در ساعات اوليه وقوع زلزله، گزارشي از تجربه خود از نحوه ورود به هتل، ميزان آسيب‌هاي وارده به شهر، مشکلات رفتن به فرودگاه و مواجهه با سختي‌هاي آن ارايه داد.
نقش سازمان‌هاي بين‌المللي پس از زلزله
در ادامه نشست، دکترشريفي به ارزيابي گزارش نقش سازمان‌هاي بين‌المللي پس از زلزله نپال پرداخت و گفت: «اين زلزله ٣٠بخش از ٧٥ بخش کشور نپال را تحت‌تأثير قرار داد و در نتيجه وقوع آن آسيب‌هاي بسياري به زيرساخت‌هاي اين کشور ازجمله جاده‌ها و پل‌ها وارد شد.» او ادامه داد: «تخريب مراکز درماني، قطع برق و مشکلات مربوط به تأمين سوخت بخشي از چالش‌هايي است که اين کشور با آن مواجه شد.» او با ذکر آماري افزود: «در نتيجه وقوع اين زلزله، ٤٩٤هزار و ٧١٧ خانه تخريب و ٢٦٨هزار و ٣٧٣خانه نيز دچار خسارت شدند.» او در ادامه اهداف استراتژيک انتخاب‌شده سازمان ملل براي عمليات امداد در نپال را برشمرد و از کاهش مرگ‌ومير ناشي از گسترش بيماري‌هاي عفوني از طريق پيشگيري با دسترسي فوري به آب، بهداشت، بهسازي و خدمات سلامت، تأمين فوري نياز‌هاي غذايي افراد تحت‌تأثير به‌ويژه در نواحي بيشتر آسيب‌ديده و جمعيت آسيب‌پذير، تقويت سرپناه اضطراري، حمايت از زنان و کودکان در برابر خشونت و تقويت ظرفيت‌هاي پشتيباني، دسترسي و ارتباطات براي پاسخگويي به نواحي آسيب‌ديده به‌عنوان مهم‌ترين اين اهداف نام برد.
تشريح جزييات زلزله نپال
در ادامه جلسه دکترمهدي زارع، دانشيار پژوهشکده بين‌المللي زلزله‌شناسي به تشريح ابعاد فني اين زلزله پرداخت و با اشاره به نحوه وقوع آن، جهت حرکت گسل‌ها از شمال‌غرب به جنوب‌شرق و برآوردهاي پهنه‌هاي هم‌شدت گفت: «حدود سه ماه قبل از وقوع زلزله، زلزله‌اي به بزرگاي ٥/٥ در «کاسکي» اتفاق افتاده و چهار روز قبل از زلزله اصلي هم زلزله ديگري به بزرگاي ١/٥ در شعاع حدود ١٠٠ کيلومتري کانون زلزله در آن منطقه اتفاق افتاده تا درنهايت زلزله اصلي رخ داد. بنابراين پيش‌لرزه‌ها قابل مطالعه هستند و نبايد از زلزله‌هاي متوسط قبل از رخداد لرزه اصلي غفلت کرد.»
مدل‌سازي زلزله کاتماندو در تهران
در ادامه مهندس سعيدي با ارايه گزارشي از بازديد ميداني خود در کاتماندو ضمن تشريح وضع اجتماعي و اقتصادي زندگي در اين کشور به بررسي ابعاد ديگري از رخداد زلزله در نپال پرداخت و گفت: «اين زلزله، يک زلزله منطقه‌اي است، نه يک زلزله شهري، اگر توجه کنيد کاتماندو و گسلي که آن را تحت‌تأثير قرار داده است ٧٥ کيلومتر با هم فاصله دارند. اگر بخواهيم اين رخداد را مدل‌سازي کنيم نمي‌توان گفت در منطقه‌اي چون هشتگرد تهران قرار مي‌گيرد. در صورتي که اين اتفاق براي تهران رخ دهد، اين پيرامون شهر است که آسيب مي‌بيند. در صورتي که در نپال روستاهايي که در همان منطقه قرار داشت، آسيب ديده بودند.» او با اشاره به وضع سازه‌اي در شهر کاتماندو به ذکر ايرادات فني ساختمان‌سازي در اين منطقه پرداخت و با مدل‌سازي از اين شهر برخي از ايرادات احتمالي مشابه در شهر تهران را تشريح کرد.
تبيين تجارب امدادرساني به زلزله‌زدگان در نپال و نحوه مشارکت سازمان‌هاي امدادرسان در اين زلزله، عناوين ديگر سخنراني‌هاي اين جلسه بود که از طرف دکترعبداللهي‌فر و دکترمقدسي ارايه شد. در پايان نيز پانل تخصصي اين جلسه با حضور دکترتقي‌زاده، دکترزارع، دکترمقدسي و مهندس سعيدي با مقايسه تطبيقي زلزله نپال با زلزله احتمالي در شهر تهران برگزار شد.
*روزنامه شهروند