یک عضو هیات علمی دانشگاه با ابراز تاسف از بی توجهی به مقوله اخلاق حرفه‌یی در صنعت ساختمان به پدیده «مهندسان صوری» در اجرا و نظارت بر پروژه‌های ساختمانی اشاره کرد و گفت: شرکت هایی وجود دارند که با مدرک مهندسانی که حتی یکبار آنها را ندیده اند به کار مهندسی می پردازند و از سوی دیگر به دلیل تعرفه های پایین خدمات طراحی و عدم آگاهی بخشی از سازندگان، ساختمانها سنگین تر از آنچه که باید طراحی می شوند و تلاش ناچیزی برای بهینه سازی سازه ها صرف می شود.
دکتر مهدی روانشادنیا، دکتری مهندسی عمران (مهندسی و مدیریت ساخت) که مولف بیش از 10 کتاب و 50 مقاله فارسی و انگلیسی در زمینه های مهندسی، اجرا، قراردادها و مدیریت پروژه های عمرانی است در گفت‌و‌گو با خبرنگار علمی ایسنا اظهار داشت: هر گاه صحبت از چالش های صنعت ساختمان می شود، کمتر کسی به مسأله اخلاق حرفه‌یی اشاره می کند اما، لغزش اخلاقی می تواند هزینه های مادی و معنوی هنگفتی برای ذینفعان پروژه های ساختمانی به همراه داشته باشد. امروز کمتر کسی است که فضای حاکم بر روابط کاری در کشور را مبتنی بر اصول اخلاقی ارزیابی کند. با این وجود، موضوع اخلاق در رأس دغدغه های سازمانهای پروژه محور قرار ندارد و بسیاری آن را یک موضوع جانبی تلقی می کنند که صنعت ساختمان نیز از این امر مستثنی نیست.
وی در ادامه به بیان نمونه هایی از بی توجهی به اخلاق حرفه‌یی در صنعت ساختمان پرداخت و گفت: امروز هر کسی با هر تخصصی به خود اجازه ورود به صنعت ساختمان را می دهد، که این کار اساسا حرفه‌یی نیست. سلسله مراتب مجری ذی صلاح چه در سطح مهندسی، چه در سطح کاردانی و چه در سطح نیروی کار ماهر عموما رعایت نمی شود و در اجرا و نظارت ساختمان ها با پدیده ای به نام مهندسان صوری مواجهیم. شرکت هایی وجود دارند که با مدرک مهندسانی که حتی یکبار آنها را ندیده اند، به کار مهندسی می پردازند.
روانشادنیا تصریح کرد: به دلیل تعرفه های پایین خدمات طراحی و عدم آگاهی بخشی از سازندگان، ساختمانها سنگین تر از آنچه که باید طراحی می شوند و تلاش ناچیزی برای بهینه سازی سازه ها صرف می شود. مصالح غیر استاندارد در بازار فراوان و استفاده از آنها متداول است. بتن که یک فراورده مهم ساختمانی است در بسیاری از ساختمان‌های شهر در بحرانی ترین قسمت ها یعنی ستونها به صورت دستی ساخته می شود و خیلی موارد دیگر.
وی خاطرنشان کرد: ما در شرایطی قرار داریم که نه خریدار مسکن به عنوان بهره بردار، نه مهندسان و حرفه‌یی های صنعت ساختمان به عنوان کسانی که قرار بوده بخش تعیین کننده ای از فرایند ساخت و ساز باشند از وضع موجود راضی نیستند.
در حالی که سالانه ده ها هزار میلیارد تومان برای ساخت ساختمانها صرف می شود، ساختار ساخت و ساز شهری ما به گونه ای است که تعرفه های ناچیز طراحی، نظارت و اجرا انگیزه ای برای حضور مهندسان در ساخت و ساز به جا نمی گذارد.
روانشادنیا تصریح کرد: در شکل گیری این وضعیت رقابت های ناسالم، گروه‌های قدرت و از همه مهم تر سیستم ناکارآمد مدیریت ساخت و ساز شهری اثر گذار است. چون فضای مدیریت پروژه حرفه‌یی حاکم نیست مثلث کیفیت، زمان و هزینه در بدترین شکل خود قرار دارد. در شکل گیری چنین وضعی اوضاع عمومی فرهنگ کار هم بی تأثیر نیست.
وی در پاسخ به این که برای استقرار اخلاق حرفه‌یی چه می توان کرد گفت: تمامی حرفه های رسمی از قوانین اخلاقی مدون برخوردارند؛ لذا، تدوین مرامنامه های حرفه‌یی و وجود ضمانت اجرایی آن می تواند کمکی در این راستا باشد. وجود نهادهای صنفی و مردم نهاد می تواند در جهت تقویت ضمانت اجرایی باشد. یکی از فعالان پروژه های فاضلاب شهری از وجود شورایی در بین کارگران ماهر این بخش صحبت می کرد، که با وجود عدم ثبت رسمی، تعهد اخلاقی هم صنفان به یک سری اصول حرفه ای را تأکید و اجرا می کند.
این مدرس عمران در پایان با اشاره به منش و اخلاق انسانی و حرفه‌یی والای زنده یاد مهندس حامی، پدر مهندسی عمران ایران خاطرنشان کرد: برای آینده ای بهتر باید افراد مرجعی چون مهندس حامی و رویکرد آنها به اخلاق مهندسی را الگو قرار دهیم. وقتی چنین افرادی داریم باید آنها را بهتر بشناسانیم. رفتار مدیران و مسوولان هم قطعا بر رفتار مردم و حرفه مند ها تأثیر می گذارد. وجود نظام پاداش هم می تواند کمکی در این راستا باشد.
روانشادنیا در عین حال با بیان این که اخلاق حرفه‌یی تنها در فضای آرامش و تأمین معیشت افراد حرفه ای محقق می شود، تصریح کرد: مهندسان ساختمان کار دشواری در تأمین اهداف و نیازهای ذینفعان مختلف این صنعت دارند. باید ساختارهایی ایجاد کنیم که ضمن حمایت همه جانبه از آنها خواسته اصلی بهره برداران که افزایش عمر مفید است را محقق کرده و مسوولیت پذیری، احترام، انصاف و صداقت بیش از پیش حکمفرما شود.
http://www.isna.ir/fa/news/94070502780/-%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%D8%A7%D9%86-%D8%B5%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%87-%D8%A7%DB%8C-%D8%BA%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA