اقتصاد آنلاین- سمانه برمخ شاد: بررسی رشد اقتصادی کشور طی دهه گذشته نشان از آن دارد که در سال 80 تنظیم و اجرای سیاست های معطوف به نقدینگی بخش های تولیدی به ویژه بخش خصوصی و ادامه روند جهت گیری سیاست های کلان اقتصادی با هدف رشد تولید و اشتغال در فضای توام با تورم محدود باعث شد تا اقتصاد ایران از رشد 4.7 درصدی برخوردار شود که در مقایسه با رشد هدف برنامه سوم توسعه برای سال 80 کمتر بوده است.
در سال 81 نیز که سومین سال اجرای برنامه سوم توسعه اقتصادی بود روند ملایم افزایش قیمت نفت در بازارهای بین المللی همراه با اجرای سیاست‌های پولی و اعتبار معطوف به تامین رشد تولید و کنترل تورم باعث شد که اقتصاد ایران در مسیر رشد مثبت و متعادل قرار گیرد به طوری که رشد تولید ناخالص داخلی به قیمت ثابت سال 76 در این سال به 7.5 درصد رسید که در مقایسه با رشد 3.3 درصدی سال 80 از افزایش چشمگیری برخوردار شد بنابراین طی 10 سال گذشته اقتصاد ایران در سال 81 از بیشترین میزان رشد برخوردار شده است.

در سال 82 که چهارمین سال اجرای برنامه توسعه بود اتخاذ سیاست‌های مناسب اقتصادی به همراه افزایش قیمت نفت در بازارهای جهانی سبب شده به رغم مسائل و مشکلات فرا روی اقتصاد کشور و شرایط نامناسب منطقه اقتصاد ایران از عملکرد مثبت و نسبتا متعادلی برخوردار باشد.اما در این سال میزان رشد اقتصادی نسبت به سال 81 کاهش یافت به طوری که رشد تولید ناخالص داخلی به قیمت‌های ثابت سال 76 به 6.7 درصد رسید که در مقایسه با نرخ رشد در برنامه سوم توسعه برای سال 82 (6.7 درصد) و همچنین میانگین رشد هدفگذاری شده این برنامه (شش درصد) نشان از تحقق اهداف رشد اقتصادی برنامه سوم توسعه دارد.

کاهش رشد در آخرین سال اجرای برنامه سوم

در آخرین سال اجرای برنامه سوم توسعه اقتصاد ایران با کاهش نرخ رشد تولید ناخالص داخلی روبرو شد و آن طور که انتظار می‌رفت و برخلاف انتظار روند مثبت رشد نرخ تولید ناخالص داخلی برخلاف سال‌های 81 و 82 در سال 83 ادامه نیافت.

در این سال به دلیل افت محسوس نرخ رشد ارزش افزوده فعالیت‌های نفت و کشاورزی و همچنین رکود فراگیر در فعالیت‌های ساختمانی که منجر به کاهش شدید قدر مطلق ارزش افزوده آن شد علیرغم ادامه روند شتابان فعالیت‌های صنعتی نرخ رشد اقتصادی در سطح 4.8 درصد متوقف شد.

رشد 5.4 درصدی سال 84

در سال 84 مصادف با اولین سال اجرای برنامه چهارم توسعه تولید ناخالص داخلی به قیمت پایه با رشد حدود 0.6 درصدی نسبت به سال 83 به 5.4 درصد رسید. در این سال تولید ناخالص داخلی به قیمت پایه بدون نفت نیز از رشد 6 درصدی برخوردار شد که دلیل اصلی این افزایش رشد نسبتا پایین گروه نفت و گاز نسبت به سایر بخش‌های اقتصادی در سال مورد بررسی بوده است.

ادامه رشد در سال 85 و 86

در سال 85 تولید ناخالص داخلی به قیمت‌های ثابت با رشد 0.8 درصدی نسبت به سال 84 به 6.2 درصد رسید.

در این سال تولید ناخالص داخلی به قیمت پایه بدون نفت نیز 6.6 درصد رشد کرد که دلیل اصلی این افزایش رشد پایین‌تر گروه نفت و گاز نسبت به سایر بخش‌های اقتصادی در سال مورد بررسی بوده است.

به گزارش اقتصاد آنلاین، در سال 86، تولید ناخالص داخلی به قیمت پایه (قیمت‌های ثابت سال 76) با رشد 0.5 درصدی نسبت به سال 86 به 6.7 درصد رسید. در این سال تولید ناخالص داخلی بدون نفت نیز 7.3 درصد رشد داشت که در مقایسه با رشد تولید ناخالص داخلی 0.6 واحد درصد بیشتر است.

کاهش رشد اقتصادی در سال 87

در سال 87 تولید ناخالص داخلی با کاهش چشمگیر نسبت به سال 86 به قیمت‌های ثابت رشدی معادل 0.8 درصد داشت که نسبت به نرخ رشد 8.4 درصدی پیش‌بینی شده در قانون برنامه معادل 7.6 درصد کمتر بود.

مقایسه نرخ رشد عملکردها و اهداف برنامه چهارم توسعه در فعالیت‌های مختلف اقتصادی نشان می‌دهد که عواملی مانند خشکسالی، کاهش تولید و صادرات نفت اثرات رکود جهانی و شرایط نامساعد منطقه مانع از تحقق اهداف برنامه شده است.

بر این اساس در سال پایانی برنامه چهارم توسعه اقتصاد کشور نسبت به سال 87 از عملکرد نسبتا مطلوبی برخوردار بوده است. به طوری که تولید ناخالص داخلی به قیمت‌های ثابت نسبت به سال 87 با افزایش 2.2 درصدی به سطح سه درصد رسیده است.

در این سال رشد تولید ناخالص داخلی بدون احتساب نفت نیز از رشد 3.7 درصدی برخوردار شد.

افزایش رشد اقتصادی در سال 89

در سال 89 نیز تولید ناخالص داخلی به قیمتهای ثابت 5.8 درصد رشد را نشان می‌دهد،در این سال تولید ناخالص داخلی بدون نفت 6.1 درصد رشد داشت که در مقایسه با رشد تولید ناخالص داخلی 0.3 واحد بیشتر بود دلیل بالاتر بودن عملکرد مذکور نرخ رشد پایین (1.9 درصد) ارزش افزوده گروه نفت به قیمت‌های ثابت بوده است.

آغاز کاهش نرخ رشد اقتصادی در سال 90

بر این اساس بانک مرکزی در حالی که 17 ماه از پایان سال 90 گذشته بود، نرخ رشد اقتصادی این سال را سه درصد اعلام کرد که در مقایسه با سال 89 معادل 2.8 درصد کاهش را نشان می داد. در این سال نرخ رشد اقتصادی بدون نفت نیز 3.2 درصد اعلام شد.

ثبت رکورد منفی برای رشد اقتصادی در سال 91

در سال 91 نیز روند کاهشی نرخ رشد اقتصادی ادامه یافت و در نهایت اقتصاد ایران رکورد جدیدی را ثبت کرد به طوری که رشد اقتصادی در سال 91 با احتساب نفت منفی 5.8 درصد و بدون نفت منفی 3.1 درصد گزارش شد.

در سال 92 نیز اگه چه شاهد رشد اقتصاد نسبت به سال 91 بودیم اما برای دومین سال پیاپی باز هم شاهد رشد منفی اقتصاد بودیم به طوری که در این سال نرخ رشد اقتصادی به منفی 1.9 درصد رسید.

اما در سال 93 پس از دوسال سخت اقتصاد ایران به رشد مثبت اقتصادی دست یافت و نرخ سه درصدی را برای تولید ناخالص داخلی با احتساب نفت دست یافت.

بر اساس این گزارش در مورد رشد اقتصادی سال 94 ‌محمدباقر نوبخت؛ سخنگوی دولت با بیان اینکه رشد اقتصادی سال 94 برای سه ماهه سوم حدود 0.8 و برای 9ماهه 94 حدود 0.7 درصد بوده است،‌ اعلام کرده که در سال 95 ایران می تواند رشد اقتصادی 5 الی 6 درصدی داشته باشد.

آنچه در ادامه می آید جدول تولید ناخالص داخلی با احتساب و بدون احتساب نفت از دهه 80 تا کنون است: